سنجش تأثیر اعتیاد و وضعیت سرپرستی بر کودک‌آزاری جنسی با تمرکز بر نمونه‌های به‌دست‌آمده از مراکز اورژانس اجتماعی تهران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی، گروه حقوق، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران.

2 استادیار، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، عضو هیئت‌ علمی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

3 دانشیار روانپزشکی، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات پزشکی قانونی، گروه روانپزشکی قانونی، سازمان پزشکی قانونی کشور، تهران، ایران.

4 استادیار، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، گروه حقوق، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران.

چکیده

زمینه: هدف اصلی پژوهش حاضر شناخت علل مؤثر بر کودک‌آزاری جنسی کودکان دختر و پسر زیر پانزده سال در بین مراجعه‌کنندگان به چهار مرکز اورژانس اجتماعی واقع در استان تهران است.
روش: بدین‌منظور دو شاخص اعتیاد والدین به الکل یا مواد مخدر و وضعیت سرپرستی کودکان، به‌عنوان عوامل مؤثر موردبررسی قرار گرفت. هریک از این عوامل با استفاده از پرسش‌نامه پژوهشگرساخته و با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و با استفاده از نرم‌افزار spss و آزمون‌های آماری رابطه میان متغیرها موردسنجش واقع گردید و میزان همبستگی‌ها موردتجزیه‌وتحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل پرونده‌های کودک‌آزاری جنسی ارجاعی به اورژانس اجتماعی، بیانگر آن است که بین کودک‌آزاری جنسی و دو شاخص اعتیاد والدین به الکل یا مواد مخدر و وضعیت سرپرستی کودکان از نظر آماری رابطه معناداری وجود دارد.
نتیجه‌گیری: آزمون فرضیات حکایت از آن دارد که عوامل زیادی ازجمله علل خانوادگی و اجتماعی در بروز آزاردیدگی کودکان نقش دارند. خطر آزار جنسی در کودکانی که تک‌والد بوده یا والدین معتاد دارند، بیشتر است. باتوجه‌به ضرورت شناسایی این عوامل درجهت پیشگیری از بزه‌دیدگی کودکان، کمک به شناخت این عوامل ضروری است و تحقق این امر بدون همکاری نهادهای دولتی با سازمان‌های مردم‌نهاد غیردولتی و مشارکت فعال خانواده‌ها امکان‌پذیر نخواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessing the Addiction Impact and Supervisory Status on Child Sexual Abuse with a Focus on the Obtained Samples from Social Emergency Centers in Tehran

نویسندگان [English]

  • Sepideh Shahidi 1
  • Tahmoores Bashiriyeh 2
  • Seyyed Mahdi Saberi 3
  • Asghar Abbasi 4
1 Ph.D. Student of Criminal Law and Criminology, Department of Law, Chalous Branch, Islamic Azad University, Chalous, Iran.
2 Assistant Professor, Ph.D. of Criminal Law and Criminology, Faculty Member of Department of Criminal Law & Criminology, Faculty of Law and Political Sciences, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.
3 Associate Professor of Psychiatry, Academic Member of Legal Medicine Research Center, Department of Forensic Psychiatry, Legal Medicine Organization, Tehran, Iran.
4 Assistant Professor, Department of Law, Chalous Branch, Islamic Azad University, Chalous, Iran.
چکیده [English]

Background: The main purpose of this study is to identify the effective causes of child sexual abuse of girls and boys under the age of 15 among those referred to four social emergency centers located in Tehran province.
Study Method: For this purpose, two indicators of parental alcohol or narcotics addiction and child custody status were studied as effective factors. Each of these factors was selected using a researcher questionnaire and available sampling method. Using the information obtained with the help of SPSS software, it was entered into statistical tables. Then, the relationship between the variables was examined through the relevant statistical tests, and the correlation coefficient was analyzed.
Findings: The research sample consists of 121 girls and boys up to 15 years old in Tehran province whose social emergency has reported cases of sexual harassment. The results of data analysis indicate that there is a statistically significant relationship between sexual victimization and two indicators of parental alcohol or drug addiction and child custody status.
Conclusion: Testing the hypotheses suggests that many factors such as: family and social reasons play a role in the occurrence of child abuse that due to the need to identify these factors to prevent child victimization, it is necessary to help identify and investigate these factors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Addiction
  • Supervision
  • Sexual Victimization
  • Social Emergency

فهرست منابع

الف. منابع فارسی
ابرندآبادی، علی‌حسین و عبدالعلی توجهی. «بزه‌دیده‌شناسی و بزه‌دیدگی‌های گزارش‌نشده». فصلنامة مدرس علوم انسانی 3(4) (1378): 80-71.
اسدالهی، عبدالرحیم. «رابطه بین کودک‌آزاری والدین و الگوی مجرمانه شرارت در کودکان آزاردیده». نشریه رفاه اجتماعی 19 (1384): 252-225.
اسلامی، رضا و سیّده سارا میریان. «بردگی جنسی کودکان و سازکارهای مقابله با آن در نظام بین‌المللی حقوق بشر و ایران». پژوهشنامه حقوق کیفری 6 (1394): 36-7.
اشراقی، محمود. «بررسی علل و عوامل بزه‌دیدگی در خانواده». مقاله ارائه‌شده در همایش تبیین علمی بزه­دیدگان و راهکارهای پیشگیرانه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، مورخ 30/07/1382.
پورافکاری، نصرت‌الله، مترجم. خلاصه روان‌پزشکی. تهران: نشر شهرآشوب، 1394.
جعفری، امین و علی مولابیگی. «سیاست جنایی تقنینی ـ قضایی ایران در قبال جرایم جنسی علیه کودکان در پرتو اسناد بین‌المللی». فصلنامه مطالعات حقوق کیفری و جرم‌شناسی 2 (1397): 274-257.
جلیلی، بهروز. «آیا زمان مرگ فرانرسیده است؟». مقاله ارائه‌شده در ششمین همایش بین‌المللی بیمارهای کودکان، تهران: دانشگاه علوم پزشکی تهران، 1374.
خوشایی، کتایون. «گزارش یک مورد سوءاستفاده جنسی». فصلنامه رفاه اجتماعی، دانشگاه علوم زیستی و توانبخشی 7 (1382): 139-131.
خلاصه‌زاده، گلرسته، نصرالله بشردوست و نسترن احمدی و قاسم دستجردی. «بررسی شیوع کودک‌آزاری در وابستگان به مواد افیونی مراجعه‌کننده به کلینیک ترک اعتیاد خودمعرف شهر یزد». مجله دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد 3 (1389): 206-199.
دانش، تاج‌زمان، مجرم کیست؟ جرم‌شناسی چیست؟. تهران: انتشارات کیهان، 1374.
دهخدا، علی‌اکبر. لغت‌نامه. جلد 3. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1372.
رایجیان اصلی، مهرداد، مترجم. کتابچه بزه‌دیده‌شناسی. تهران: انتشارات آرمان حقوق، 1391.
صرامی، حمید، مجید قربانی و محمود مینوئی. «بررسی چهار دهه تحقیقات شیوع‌شناسی اعتیاد در ایران». فصلنامه اعتیادپژوهی سوءمصرف مواد 26 (1392): 52-29.
صافی، احمد. خانواده متعادل. چاپ اول. تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان، 1384.
غلامی، حسین. «درآمدی بر آسیب‌شناسی سیاستگذاری جنایی در قبال پیشگیری از تکرار بزهکاری و بزه‌دیدگی در ایران». مجله آموزه‌های حقوق کیفری دانشگاه علوم اسلامی رضوی 1 (1390): 18-3.
فروغان، مهشید. «کودک‌آزاری». روزنامه‌ همشهری، شماره 2677، مورخ 24/12/1380.
کاتالینا، م. آراتا. و لیندا. لیندمن. «ازدواج، کودک‌آزاری و بزه‌دیدگی جنسی ثانویه». ترجمة نوروز کارگری. نشریه فقه و حقوق 15 (1389): 196-173.
کارگری، نوروز. «آزار کودکان؛ علل و پیامدها با تأکید بر آزار خانوادگی». فصلنامه فقه و حقوق 3(12) (1386): 152-121.
گنجی، حمزه. آسیب‌شناسی روانی بر اساس DSM-5. تهران: نشر ساوالان، 1394.
لپز، ژرار و ژینا فیلیزولا. بزه‌دیده‌شناسی. ترجمة روح‌الدین کرد علیوند و احمد محمدی. تهران: انتشارات مجد، 1379.
محسنی تبریزی، علیرضا. «بررسی وضعیت کودکان بی‌سرپرست در ایران». فصلنامه تأمین اجتماعی 9 (1380): 548-526.
مدنی قهرخی، سعید و امیرحمزه زینالی. آسیب‌شناسی حقوق کودک در ایران. تهران: انتشارات میزان، 1390.
مدنی، سعید. کودک‌آزاری در ایران. تهران: نشر اکنون، 1383.
معتمدی، هادی و فرزانه مستوفی‌فر. قاچاق انسان چالش‌ها و راهکارهای پیشگیری: به سفارش گروه پژوهش فرهنگی و اجتماعی پژوهشکده تحقیقات استراتژیک. تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک، 1388.
نقدی‌نژاد، مجتبی. پیشگیری از بزه‌دیدگی اطفال در سیاست جنایی ایران و اسناد بین‌المللی. تهران: انتشارات جنگل، 1390.
نقوی، اعظم و مریم فاتحی‌زاده. کودک‌آزاری: علل، آثار، درمان. تهران: انتشارات دانژه، 1387.
نوری، رویا، حسن رفیعی، هومان نارنجی‌ها، احمدرضا باغستانی، علیرضا کیومرثی، عباس دیلمی‌زاده، مهدی اکبریان و صلاح‌الدین قادری. بررسی میزان شیوع مصرف مواد در شهروندان شیراز. تهران: مؤسسه داریوش با همکاری جمعیت خیریه تولد دوباره و دفتر کنترل مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد، 1389.
یعقوبی، اسماعیل. حمایت از حقوق زنان و کودکان بی‌سرپرست در ایران در پرتو اصول حقوق بشر. تهران: دانشگاه شهید بهشتی، 1385.
ب. منابع خارجی
Amini, M, and Sh.Yazdan Panah. “Iran Medical Universit Investigation of Epidimiology Child Abuse in Rafsanjan.” MD [Tesise], Tehrn: Iran University of Medical Scinces; 2000. [Persian]
Colder, C. R., J. Mott, S. Levy, & B. Flay. “The Relation of Perceived Neighborhood Danger to Childhood Aggression: A Test of Mediating Mechanisms.” American Journal of Community Psychology 28(1) (2000): 83-103.
Fairchild, G., S. H. van Goozen, S. J. Stollery, M. R. Aitken, J. Savage, S. C. Moore, & I. M. Goodyer. “Decision Making and Executive Function in Male Adolescents with Early-Onset or Adolescence-Onset Conduct Disorder and Control Subjects.” Biological Psychiatry 66(2) (2009): 162-168.
Loose, S., C. Ratelle, F. Guay, C. Senecal, & M. Harvey. “Trajectories, of Science Self–Efficacy Beliefs during the College Transition and Academic and Vocational Adjustment in Science and Technology Programs.” Educational Research and Evaluation 12 (4) (2006): 373-393.
Muris, P. “Relationship between Self–efficacy and Symptoms of Anxiety Disorders and Depression in a Normal Adolescent Sample.” Personality and Individual Differences 32 (2002): 337-348.
Murphy JM, M. Jellink, D. Quinn, G. Smith and G. Francis. Poitrast and Marily Child Psychiatry Service. USA: Massachusetts General Hospital and the Boston Juvenile Court, 2002.
Olson, S. L., A. J. Sameroff, E. L.Lunkenheimer, & D. C. R.Kerr. “Self-regulatory Processes in the Development of Disruptivebehavior Problems: The Preschool-to-school Transition.” In Biopsychosocial Regulatoryprocess in the Development of Childhood Behavior Problems, edited by S. L. Olson & A. J. Sameroff. London: Cambridge University Press, 2009).
Popma, A., T. A. Doreleijers, L. M. Jansen, S. H. Van Goozen, H. Van Engeland, & R. Vermeiren. “The Diurnal Cortisol Cycle in Delinquent Male Adolescents and Normal Controls.” Neuropsychopharmacology 32(7) (2007): 1622-1628.
Thomas, P. G., & M. B. Cary. Childhood Behavioral Issues. USA: Routledge. Taylor & Francis Group, 2007.
Whitbeck, L. B., D. R. Hoyt, and W. N. Bao. “Depressive Symptoms and Co‐Occurring Depressive Symptoms, Substance Abuse, and Conduct Problems among Runaway and Homeless Adolescents.” Child Development 71(3) (2000): 721-732.