عنصر معنوی جنایت شکنجه با نگاهی به اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حقوق، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران

2 دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

تحقق یک جرم علاوه بر عنصر مادی نیازمند عنصر معنوی نیز (سوء نیت عام و در برخی جرائم سوء نیت خاص) است. بر این اساس، ماده 1 کنوانسیون منع شکنجه و دیگر رفتارها با مجازات‌های بی‌رحمانه، غیرانسانی یا تحقیر کننده 1984 در کنار تعمد در انجام فعل (سوء نیت عام)، اخذ اطلاعات یا اقرار و ... (سوء نیت خاص) را نیز برای تحقق جنایت شکنجه ضروری می‌داند. محاکمی مانند دادگاه کیفری بین‌المللی برای یوگسلاوی سابق و دادگاه کیفری بین‌المللی برای روآندا نیز ماده 1 کنوانسیون مذکور را عرفی می‌دانند و تفسیر آنها نیز از جرم شکنجه بر این ماده استوار شده است، اما دیوان اروپایی حقوق بشر در برخی از آراء خود تمایل دارد شکنجه را یک «جرم مادی یا مطلق»، بدون ضرورت سوء نیت خاص بداند. موضع اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی نیز در ماده 7(2)(ه‍‌) ـ در ذکر مصادیق جنایات علیه بشریت ـ دلالت بر مادی بودن جنایت شکنجه دارد. اگرچه به نظر می‌رسد این دیدگاه کامل‌ترین وجه ممنوعیت شکنجه است اما، اساسنامه بلافاصله در ماده 8(2) (الف)(2) و (2)(ج)(1) و در بیان مصادیق جنایات جنگی، بر خلاف ماده 7، شکنجه را بدون ارائه تعریف مشخص، به عنوان یک جنایت جنگی تلقی کرده است و کمیسیون مقدماتی اساسنامه دیوان نیز جنایت شکنجه در قالب جنایات جنگی را نیازمند سوء نیت خاص می‌داند. به نظر می‌رسد عدالت کیفری ایجاب می‌نماید سوء نیت خاص از عنصر معنوی جنایت شکنجه خارج گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Mens Rea of Crime of Torture in Light of International Criminal Court

نویسندگان [English]

  • Seyed Ghasem Zamani 1 2
  • Mahdi Abdulmaleki 1
1 Law Department, Najaf Abad Branch, Islamic Azad University, Najaf Abad, Iran
2 Associate Professor of Law and Political Science Faculty, Allameh Tabataba’i University-Tehran-Iran
چکیده [English]

Meeting a crime beside the material element needs the mental element namely general purpose and in some crimes special purpose. For this reason, article 1 of convention against torture and other cruel, inhuman or degrading treatment or punishment (1984) provides meeting torture requires, beside act intention, special purpose such as obtaining information or confession. Some tribunals such as ICTY and ICTR considers this article as a customary rule and their interpretations form torture has been based upon this article, but the European court of human rights in some its judgments tend to treat torture as a material or absolute crime. The statute of ICC also in article 7 (2) (e) – in crimes against humanity- treat torture as a material crime. Although it seems this view is the most comprehensive form of prohibition of torture, statute, immediately, in article 8 (2) (a) (2) and (2)(c)(1), unlike article 7 without providing any certain definition of torture, classifies this crime as a war crime and also preparatory commission of statute believes that existence of special purpose is necessary for meeting torture as a war crimes. Therefore, it seems criminal justice necessitates that special purpose must be removed from constituting elements of crime of torture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Torture
  • Mens Rea
  • special purpose
  • International Criminal Court

مراجع

الف: کتب فارسی
آقایی‌نیا، حسین. حقوق کیفری اختصاصی؛ جرائم علیه اشخاص (جنایات). چاپ ششم. تهران: نشر میزان، 1389.
اردبیلی، محمدعلی. حقوق جزای عمومی، جلد نخست. چاپ چهارم. تهران: نشر میزان، 1381.
اردبیلی، محمدعلی. حقوق جزای عمومی، جلد نخست. چاپ هشتم. تهران: نشر میزان، 1384.
دیهیم، علیرضا. درآمدی بر حقوق کیفری بین‌المللی. چاپ دوم. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، 1384.
شبث، ویلیام ا. مقدمه‌ای بر دیوان بین‌المللی کیفری. ترجمه سیدباقر میرعباسی و حمید الهویی نظری. چاپ اول. تهران: انتشارات جنگل، 1384.
شریعت باقری، محمدجواد. اسناد دیوان کیفری بین‌المللی. چاپ دوم. تهران: انتشارات جنگل، 1390.
شیایزری، کریانگ ساک کیتی. حقوق بین‌الملل کیفری. ترجمه بهنام یوسفیان و محمد اسماعیلی. چاپ دوم. تهران: سمت، 1391.
نوربها، رضا. زمینه حقوق جزای عمومی. چاپ چهارم. تهران: کتابخانه گنج دانش، 1379.
ب: مقالات فارسی
اردبیلی، محمدعلی. «شکنجه.» تحقیقات حقوقی 9 (1370).
اردبیلی، محمدعلی. «گفتاری درباره شکنجه و پیشگیری از آن.» تحقیقات حقوقی 21 و 22، (1377-1376).
نیک‌نفس، مهدی. «مفهوم شکنجه: استاندارد واحد یا متفاوت (از دیدگاه حقوق بین‌الملل).» مجله حقوقی 33 (1384).
رنجبریان، امیرحسین. «پویایی حقوق بین‌الملل و پایایی شکنجه.» فصلنامه حقوق 38:1 (1387).
رنجبریان، امیرحسین، و مهدیه ملک‌الکتاب خیابانی. «دادگاه ویژه سیرالئون: فرایند تشکیل، صلاحیت و مقابله با بی کیفرمانی» مجله حقوقی بین‌المللی 43 (1389).
ج: پایان‌نامه فارسی
عبدالمالکی، مهدی. «رویه قضایی دیوان اروپایی حقوق ‌بشر در مورد شکنجه، مجازات‌های ظالمانه و رفتارهای غیرانسانی و ترذیلی.» پایان‌نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی، 1386.
A: English Books
Askar, Yusuf. Implementing International Humanitarian Law from the Ad Hoc Tribunals to a Permanent International Criminal Court. New York: Routledge, 2004.
Bantekas, Ilias, and Susan Nash. International Criminal Law, 2nd Ed. London: Cavendish, 2003.
Bonafè, Beatrice I. The Relationship between State and Individual Responsibility for International Crimes, Leiden • Boston: Martinus Nijhoff Publishers, 2009.
Damgaard, Ciara. Responsibility for Core International Crimes Individual Criminal. Springer-Verlag Berlin Heidelberg, 2008.
Henckaerts, Jean-Marie, Louise Doswald-Beck, Carolin Alvermann, Angela Cotroneo, Antoine Grand, and Baptiste Rolle. Customary International Humanitarian Law, Volume II Practice Part I and II. New York: Cambridge University Press, 2005.
Mccormack, Timothy Lh. “Crimes against Humanity.” in Dominic Mcgoldrick, Peter Rowe, and Eric Donnelly (Eds.). The Permanent International Criminal Court Legal and Policy Issues. 179-201, Portland, Oregon: Hart Publishing, 2004.
Moir, Lindsay. “Particular Issues Regarding War Crimes In Internal Armed Conflicts.” in José Doria, Hans-Peter Gasser, M. Cherif Bassiouni (Eds.). The Legal Regime of the International Criminal Court, 611- 619, Leiden • Boston: Martinus Nijhoff Publishers, 2009.
Schabas, William A. The UN International Criminal Tribunals: the Former Yugoslavia, Rwanda and Sierra Leone. New York: Cambridge University Press, 2006.
Schabas, William A. An Introduction to the International Criminal Court, 2nd ed, New York: Cambridge University Press, 2004.
Torture in International Law a Guide to Jurisprudence, 2008, (APT) and (CEJIL), Geneva.
B: English Articles
Addo, Michael K., and Nicholas Grief. “Does Article 3 of the European Convention on Human Rights Enshrine Absolute Rights?” EJIL 9: 3 (1998): 510-524.
Badar, Mohamed Elewa. “Drawing the Boundaries of Mens Rea in the Jurisprudence of the International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia.” International Criminal Law Review 6 (2006): 313–348.
Bagchi, Aditi. “Intention, Torture, and the Concept of State Crime.” Penn. St. L. Rev, 114:1 (2009): 1- 49.
Bassiouni, M. Cherif. “Searching for Peace and Achieving Justice: The Need for Accountability.” Law and Contemporary Problems 59: 4 (1996): 9-28.
Droege, Cordula. “‘In truth the leitmotiv’: the prohibition of torture and other forms of ill-treatment in international humanitarian law.” International Review of the Red Cross, 89: 867 (2007): 515 - 541.
Hathaway, Oona A., Aileen Nowlan & Julia Spiegel. “Tortured Reasoning: The Intent to Torture under International and Domestic Law.” Virginia Journal of International Law. 52: 4 (2012): 791-837.
Park, Jennifer. “Sexual Violence as a Weapon of War in International Humanitarian Law.” International Public Policy Review, 3: 1 (2007): 13- 19.
Robinson, Paul H., “Mens Rea.” Encyclopedia of Crime & Justice (2002): 995-1006.
Schabas, William A., “Mens Rea and the International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia.” New England Law Review 37:4 (2003): 1015-1036.
C: English Judgments
Belgium v. Senegal, Questions Relating To The Obligation To Prosecute Or Extradite, International Court Of Justice, 20 July 2012.
ECHR. Ireland v. United Kingdom. Judgment of 18 January 1978. Series A. No. 25; (1978) 2 EHRR 25.
ECHR. Aydin v. Turkey, 25 September 1997.
ICTY. Prosecutor v. Dragoljub Kunarac, Radomir Kovac And Zoran Vukovic. It-96-23& It-96-23/1-A. 12 June 2002.
ICTY. Prosecutor v. Dragoljub Kunarac, Radomir Kovac and Zoran Vukovic. Case No: IT-96-23-T & IT-96-23/1-T, 22 February 2001.
ICTY. Prosecutor v. Milorad Krnojelac. Case No. IT-97-25-T. 15 March 2002.
ICTY. Prosecutor v. Miroslav KvocKa. Case No. IT-98-30/1-T. 2 November 2001.
ICTY. Prosecutor v. Furundzija, Case No. IT-95-17/1-A, 21 July 2000.
ICTY. Prosecutor v. Zejnil Delalic, Zdravko Mucic, Case No.: It-96-21-T, 16 November 1998, para. 454.
ICTY. Prosecutor v. Dragoljub Kunarac, Radomir Kovac and Zoran Vukovic. IT-96-23& IT-96-23/1-T. 22 February 2001.
ICTY. Prosecutor v. Radoslav Brdanin. Case No. IT-99-36-T. 1 September 2004.
ICTR. Prosecutor v. Akayesu, Case No. ICTR-96-4, Judgment (Sept. 2, 1998).
Inter-American Court of Human Rights, Case of the Gómez-Paquiyauri Brothers v. Peru, Judgment of July 8, 2004 (Merits, Reparations and Costs).
Inter-American Court of Human Rights, Case of Cantoral-Benavides v. Peru, Judgment of August 18, 2000 (Merits).
Inter-American Court of Human Rights, Case of Bámaca-Velásquez v.Guatemala, Judgment of November 25, 2000, (Merits).
Inter-American Court of Human Rights Case of Tibi v. Ecuador, Judgment of September 07, 2004 (Preliminary Objections, Merits, Reparations and Costs).
137/94-139/94-154/96-161/97: International PEN, Constitutional Rights Project, Civil Liberties Organisation and Interights (on behalf of Ken Saro-Wiwa Jnr.) / Nigeria.
African Commission on Human and Peoples’ Rights, Nineteenth Ordinary Session,           26 March - 4 April 1996, World Organisation Against Torture, Lawyers’ Committee for Human Rights, Jehovah Witnesses, Inter-African Union for Human Rights v. Zaire.
279/03-296/05: Sudan Human Rights Organisation & Centre on Housing Rights and Evictions (COHRE) / Sudan.
Communication 334/06 - Egyptian Initiative for Personal Rights and Interights v. Arab Republic of Egypt.
African Commission on Human and Peoples’ Rights. Fifty-First Ordinary Session,             18 April – 2 May 2012, Gabriel Shumba                v.             Republic of Zimbabwe.
CCPR/C/104/D/1880/2009. N.S. Nenova et al. (represented by counsel, Liesbeth Zegveld) Alleged victims: The authors State party: Libya Date of communication.
D: Other English Instruments
Rome Statute of the International Criminal Court.
Statute of the Special Court for Sierra Leone (2000).
Statute of the International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia.
Statute of the International Criminal Tribunal for Rwanda.
Finalized Draft Text of the Elements of Crimes, U.N. Preparatory Commission for the International Criminal Court, U.N. Doc. PCNICC/2000/1/Add.2 (2000), Article 7(1)(F), Fn. 14.
Declaration on the Protection of All Persons from Being Subjected to Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment, G.A. res. 3452 (XXX), annex, 30 U.N. GAOR Supp. (No. 34) at 91, U.N. Doc. A/10034 (1975).
CCPR General Comment No. 07: Torture or cruel, inhuman or degrading treatment or punishment (Art.7): 30/05/82. (Sixteenth session, 1982).
General Comment No. 20: Replaces general comment 7concerning prohibition of torture and cruel treatment or punishment (Art. 7): 10/03/92.
پژوهشهای حقوق جزا و جرم شناسی
دوره 3، شماره 6
مهر 1394
صفحه 85-116

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار