اجرا و شناسایی آثار احکام دادگاه های کیفری بیگانه در قلمروی ایران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.

2 فارغ التحصیل دوره دکترای حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه تهران.

چکیده

اصولاً شناسایی اعتبار برای احکام دادگاه‌های کیفری بیگانه یک نوع همکاری کیفری بین‌المللی به‌شمار می‌رود که در قالب موافقتنامه‌های دو یا چندجانبه یا قوانین داخلیِ ناظر بر استرداد، انتقال محکومان، منع محاکمه مجدد، اجرای مجازات و معاضدت قضایی در امور کیفری صورت می‌گیرد؛ اما این اعتباربخشی، از دیرباز با موانع و محدودیت‌هایی مواجه بوده و در ایران نیز با برخی محذورات شرعی مواجه است. در این مقاله، ضمن مطالعه مبانی و انواع یکی از جنبه‌های این شناسایی، یعنی اجرای احکام کیفری بیگانه و قبول آثار آنها، جایگاه آن را در نظام حقوقی ایران مورد بررسی قرار داده و خواهیم دید که از این نظر، حکم کیفری بیگانه تنها در مواردی خاص و به اقتضای ضرورت و مصلحت نظام جمهوری اسلامی ایران، مورد شناسایی قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Execution and recognition of foreign criminal judgments in Iran

نویسندگان [English]

  • Ali Khaleghi 1
  • Maedeh Mir Shams Shahshahani 2
1
2
چکیده [English]

Recognition of foreign criminal judgment is one of the methods of international criminal cooperation. This method can be applied through extradition, transfer of prisoners, execution of the sentences and cooperation in criminal matters conventions. The recognition of foreign criminal judgment had faced some challenges and restrictions from beginning, and in Iran there are some religious restrictions, as well. In this paper, the basis and one of the aspects of the recognition of the foreign criminal judgments, that is, enforcement of foreign criminal judgments and acceptance of their effects, and its importance in Iran legal system will be discussed. It will be mentioned that, in this regard, foreign criminal judgments are recognized in individual cases, and when the recognition is required and useful for Islamic republic of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Validity of Foreign Judgments
  • Execution of Foreign Sentences
  • Effects of Foreign Judgments
  • Transfer of Prisoners
  • Extradition
  • International Cooperation
آقاجانی، مهری. «شرایط و صفات قاضی از دیدگاه فقه اسلامی.» فصلنامه ندای صادق 10 (1377): 22-32.
1. آل حبیب، اسحاق. دیوان کیفری بین‌المللی و جمهوری اسلامی ایران. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، 1378.
2. اسماعیلی، محسن و سیّدمحمدمهدی غمامی. «مطالعه  فقهی ـ حقوقی اصول سیاست خارجی دولت اسلامی: بررسی تطبیقی در جمهوری اسلامی ایران.» مجله حکومت اسلامی 4 (1389): 5-26.
3. بهزاد وکیل‌آباد، فرج. «حکم حکومتی و مبانی استنباط آن»، مجله آموزه‌های فقهی ۲ (1388): 45-71.
4. پرادل، ژان و گرت کورستنز. حقوق کیفری اروپایی. ترجمه محمد آشوری، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، 1386.
5. خالقی، علی. «انتقال محکومان: تحولی بزرگ در شناسایی اعتبار احکام کیفری» در جستارهایی از حقوق جزای بین الملل، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهردانش، 1392.
6. حر عاملی، محمدبن حسن، تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، ج 17، تحقیق عبدالرحیم ربانی شیرازی، تهران: المکتبة الاسلامیه، 1403 ق.
7. صابریان، علیرضا. «مصلحت و جایگاه آن در حکومت اسلامی.» مجله فقه و مبانی حقوق 8 (1386): 87-121.
8. قیاسی، جلال‌الدین. حمید دهقان و قدرت‌الله خسروشاهی، مطالعه تطبیقی حقوق جزای عمومی (اسلام و حقوق موضوعه)، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه، 1380.
9. مجموعه نظریات شورای نگهبان در مورد مصوبات مجلس شورای اسلامی، دوره هفتم، خرداد 1383 تا خرداد 1387. مرکز تحقیقات شورای نگهبان. زیر نظر غلامحسین الهام. تهران: معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری، 1389.
10. مجموعه نظریات شورای نگهبان در مورد مصوبات مجلس شورای اسلامی، دوره ششم، خرداد 1379 تا خرداد 1383. مرکز تحقیقات شورای نگهبان. زیر نظر غلامحسین الهام. تهران: معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری، 1391.
11. میرشمس شهشهانی، مائده. «استرداد: تحولات نوین و قانون راجع به استرداد مجرمین ایران.» در حقوق کیفری بین‌المللی (فرایند، نظریه‌ها و چشم‌اندازها)، مجموعه مقالات فارسی، انگلیسی و فرانسه. تهران: انتشارات بنیاد حقوقی میزان، 1390.
 
11. Bassiouni, M. Cherif. “Introduction to Recognition of Foreign Penal Judgments.” in International Criminal Law. Volume 2: Multilateral and Bilateral Enforcement Mechanisms, Edited by M. Cherif Bassiouni, 3rd Ed, Martinus Nijhoff Publisher, (2008): 507-513.
12. Bouzat, Pierre. “Les effets internationaux de la sentence pénale.” Revue internationale de droit pénal (1963): 92-105.
13. Claus Kreb, Bruce Broomhall, Flavia Lattanzi, Valeria Santori (Editors). The Rome Statute and Domestic Legal Orders, (Constitutional Issues, Cooperation and Enforcement), Vol. 2, Nomos Verlagsgesellschaft Publisher, Baden- Baden, 2005.
14. Koering-Joulin, Renée et Huet, André, “Effets en France des décisions répressives étrangères.” J. Cl. (Procédure pénale).
15. Levasseur, Georges et Decocq, André, “Jugement étranger, (matière pénale).” Rép. int. Dalloz.
16. Lombois, Claude, Droit pénal international, 2e éd., Paris, Dalloz, 1979.
17. Mc Clean, David. International Cooperation in Civil and Criminal Matters, Oxford University Press, 2002.
18. Rebut, Didier, Droit pénal international, Paris, Dalloz, 2012.
19. Stanislas Horvat (Editor), (2003), Compatibility of National Legal Systems with the Statute of the Permanent International Criminal Court (ICC), Vol. 1 & 2: Sixteenth International Congress, Rome (Italy) 1-5 April 2003, Print house defense, Brussel.