تهدید به عدم همکاری با دیوان کیفری بین المللی و آیندۀ مبهم عدالت کیفری در قارۀ سیاه

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

دیوان کیفری بین ‏المللی فرزند بیم و امید است‏، امید به تحقق رؤیای عدالت کیفری که سال‌ها در سایه روشن ترس و تردید بی‌سرانجام مانده بود و بیم از آینده مبهمی که پیش روی داشته و دارد. از ژوئیه سال 2002 میلادی که اساسنامه این دیوان لازم‌الاجرا گردید و سال بعد که دیوان ایجاد گردید، تاکنون بیم و امید هر لحظه بر عملکرد و آینده دیوان سایه‌ای مستدام داشته است. از آنجا که برای نخستین بار مرجعی دائمی برای رسیدگی به جدی‌ترین جنایات بین‌المللی شکل گرفته، در پردازش اساسنامه دیوان تلاش زیادی صرف در نظر گرفتن مواضع ناهمگون دولت‌ها شده تا حتی‌المقدور اساسنامه با اقبال بیشتری مواجه شود‏، با این‌حال، اکنون که اندک زمانی از یک دهه از عمر این نهاد نوپا می‌گذرد‏ و قدری زود است که کارنامه دیوان مورد قضاوت صحیح قرار گیرد، رفته‌رفته از خلال رسیدگی دیوان به برخی قضایا، مواضع دولت‌ها نسبت به دیوان قابل توجه و محل تأمل گشته است. اخیراً مواضع و اقدامات دولت‌های آفریقایی و به تبع آن اتحادیه آفریقا و زمزمه‌هایی مبنی بر عدم همکاری، تهدید به خروج از اساسنامه دیوان و متعاقب آن توسعه صلاحیت سایر مراجع قضایی یا حتی تأسیس یک مرجع کیفری مستقل، از جمله مواضعی است که می‌تواند زمینه‌ساز تضعیف دیوان و چه بسا صعوبت تحقق عدالت کیفری در جامعه بین‌المللی شود. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Threat to non-cooperation with the ICC and Vague Future of Criminal Justice in the Africa

نویسنده [English]

  • Seyed Ghasem Zamani
چکیده [English]

In July 2002, the Rome Statute of the International Criminal Court came into force and International Criminal Court was established. It was indeed a significant moment in international criminal justice. ICC is a permanent institution and shall have the power to exercise its jurisdiction over persons for the most serious crimes of international concern,” which include “genocide; crimes against humanity; war crimes; and the crime of aggression. The African region played a great and active role in the founding of the Court. However, the fact that all accused persons presently before the Court are Africans has raised speculation that the ICC is targeting only Africans. This perception was further exacerbated with the indictment of President Omar Al Bashir of Sudan. Consequently, the African Union has resolved to cease cooperation with the Court with regard to the arrest of Al Bashir. Therefore African countries have come to be critical of the ICC and relations between Africa and the court are currently severely strained. In fact, the African Union has asked its members to implement a policy of non-compliance and non-cooperation with the ICC. For the court to remain a credible institution for the execution of international justice, the recent challenges may be a great danger and should be taken seriously.

کلیدواژه‌ها [English]

  • International Criminal Court
  • Criminal Justice
  • African Union
  • ICTY
  • ICTR
  • cooperation
منابع فارسی
1. پورخاقان، زینب. «بررسی جرم تجاوز در کنفرانس بازنگری اساسنامه دیوان کیفری بین المللی». مجله پژوهشهای حقوقی 17(1389): 42-527.
2. تقی زاده، زکیه و فاطمه هداوندی. «مقابله با بحران سربازگیری کودکان در مخاصمات مسلحانه: نخستین رأی دیوان کیفری بین المللی در ترازوی حقوق بین الملل». مجله پژوهشهای حقوقی 22 (1391): 187-224.
3. دلخوش، علیرضا. مقابله با جرایم بین المللی: تعهد دولت ها به همکاری. مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهردانش،1390.
4. رمضانی قوام آبادی، محمدحسن. «حضور سازمان های غیردولتی در پیشگاه مراجع قضایی بین المللی». تهران: فصلنامه حقوق دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران 38 (1387): 153-172.
5. زمانی، سیّدقاسم و هاله حسینی اکبرنژاد. «اصل صلاحیت جهانی در آینه دیوان کیفری بین المللی». مجله پژوهش حقوق و سیاست 27 (1388)، 115-158.
6. زمانی، سیدّقاسم. صلاحیت جهانی و بی کیفری، مجموعه مقالات همایش سازمان ملل متحد و مقابله با بی کیفری. تهران: انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد، 1387.
7. زمانی، سّیدقاسم. «دیوان کیفری بین المللی و صدور قرار جلب عمرالبشیر»، مجله پژوهشهای حقوقی، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهردانش 14 (1387)، 13-47.
شریعت باقری. محمدجواد. حقوق کیفری بین المللی، تهران: جنگل، 1384، 64-65.
8. شهبازی، آرامش. «تکثر سیستم قضایی بین المللی»، مجله پژوهش حقوق و سیاست 29 (1389)، 121.
9. طالشی صالحانی، حسین. «قاره آفریقا: از سازمان وحدت آفریقا تا اتحادیه آفریقا، مطالعات آفریقا» شماره4 (1380): 119- 148.
10. کیتی شیایزری، کریانگ. حقوق بین المللی کیفری، ترجمه بهنام یوسفیان و محمد اسماعیلی، تهران: سمت، 1383، 512.
11. ملک‌الکتاب خیابانی، مهدیه. نقش دادگاه ویژه سیرالئون در مبارزه با بی کیفری». پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی، 1389.
 
منابع انگلیسی
 
1. Khiphusizi, Josiah Jele, ‘The Permanent Mission of South Africa to the United Nations’ (Speech delivered at the Sixth Committee of the 52nd General Assembly, New York, 21 October 1997).
2. Turner C. f. Catherine, “Delivering Lasting Peace, Democracy and Human Rights in Times of Transition: The Role of International Law”, International Journal of Transnational Justice, July 2008, no. 2, pp. 126-151.
3. William, Schabas, An Introduction to the International Criminal Court, 3rd ed, Cambridge: Cambridge University Press, 2007, xi.