آسیب‌شناسی رسانه‌های تصویری در بروز خشونت در جوامع

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای حقوق جزا و جرم‌شناسی (دانشگاه تهران)

2 کارشناس ارشد حقوق عمومی (دانشگاه علامه طباطبایی ـ نویسنده مسؤول)

چکیده

 یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در زندگی جوامع، رسانه است. علت اهمیت تلویزیون، رادیو، ماهواره، اینترنت و ... از این روست که امروزه رسانه‌ها بیش از آنکه تأثیرات مثبت داشته و موجب کاهش آسیب‌های اجتماعی و جرایم گردند، نقش بسزایی در زمینه‌سازی و ایجاد انحرافات و جرایم دارند. یکی از موارد زمینه‌ساز جرم که رسانه به ویژه رسانه‌های تصویری در ایجاد آن تأثیر دارد، ایجاد خشونت است. عنصر خشونت، آسیب رساندن به غیر است که در موارد بسیاری جرم‌انگاری شده است. رسانه‌های تصویری با عادت دادن مخاطب به حوادث، حساسیت‌زدایی، بی‌قیدی و ... زمینه یادگیری خشونت از رسانه را فراهم می‌آورند و پس از آن، این خشونت، عیناً در جامعه مورد تقلید واقع شده و اجرا می‌گردد. البته در ایجاد خشونت واقعی عوامل دیگری مانند عوامل زمینه‌ای رسانه‌ای، عوامل فردی و عوامل محیطی نیز دخالت دارند. از مهم‌ترین این عوامل؛ عامل سن است. افراد دارای سنین کمتر به مراتب بیشتر، تحت تأثیرات رسانه قرار می‌گیرند و این به دلیل واقع‌انگاری، توانایی شناختی ناقص آن‌ها و عدم توانایی ارتباط دادن صحنه‌های برنامه به نتیجه نهایی است. با وجود این تأثیرات، لازم است دولت، برنامه‌سازان، مدارس و اولیا، به نحو مشارکتی و با برنامه‌ای مدون، سعی در کنترل رسانه‌ها، نظارت بر برنامه‌های آن، توجه بیشتر به محتوای برنامه‌ها و ارائه برنامه‌های متناسب با سن مخاطبان نمایند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Visual Media and Violence

نویسندگان [English]

  • Tahereh Abedi Tehrani 1
  • Fatemeh Afshari 2
1
2
چکیده [English]

The media is one of the most important effective factors in society life. The TV, radio, internet, satellite and … are important because nowadays, the media has a basic role in causing the crimes and departures and also it has positive effect more than before and have an important role in reducing social problems and crimes. One of the cases that are blat for crimes and media special visual media effects on its creation is violence. The element of violence is blemish to other persons that knows as a crime in many cases.
The visual media, makes the root for learning violence from media by making the audience accustomed, desensitivity, latituding and … and after that, this violence, exactly is, imitated and performed in the society. But in making real violence interfere other reasons too, like media's root's reasons, personal reasons, and environmental reasons. One of the most important is age. Media has more effects on younger people, because they are realist and their recognition ability is weak so they can not make a good relationship between scenes of programs and the final result.
Despite these effects, it's necessary for the government, the program producers, the schools and parent to try to control media by participating status program, supervising on its program, giving more attention to the program's contents and giving programs which are suitable for the audience ages. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Media
  • Violence
  • Prevention
  • Learning
  • lmitation
کتب
بیات، بهرام، جعفر شرافتی، و نرگس عبدی. پیشگیری از جرم با تکیه بر رویکرد اجتماع محور (پیشگیری از جرم). چ 1. تهران: معاونت اجتماعی ناجا (اداره کل مطالعات اجتماعی)، 1387.
جمعی از نویسندگان. مجموعه مقالات همایش رسانه و ثبات سیاسی ـ اجتماعی جمهوری اسلامی ایران. چ 1. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1381.
دانایی، نسرین. رسانه‌شناسی. چ 1. تهران: انتشارات مبنای خرد، 1388.
دیندار فرکوش، فیروز، و صدری‌نیا، حسین. روابط عمومی و رسانه. چ 3. تهران: نشر سایه روشن، 1388.
رشیدپور، ابراهیم. تلویزیون و اطفال. چ 1. تهران: انتشارات رادیو و تلویزیون ملی، 1354.
سوتهیل، کیت، مویرا پیلو، و کلر تیلور. شناخت جرم‌شناسی. چ 1. ترجمه میرروح‌الله صدیق بطحایی اصل. تهران: دادگستر، 1383.
مارکوس، رابرت ف. پرخاش و خشونت در جوانی. چ 1. ترجمه علی کاظمی. یاسوج: دفتر تحقیقات کاربردی فرماندهی انتظامی استان کهکیلویه و بویر احمد، بی‌تا.
کارلسون، اولا، و سیسیلیا فایلتزن، کودکان و خشونت در رسانه‌های جمعی. چ 1. ترجمه مهدی شفقتی. تهران: مرکز تحقیقات مطالعات و سنجش برنامه‌ای صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، 1380.
کی‌نیا، مهدی. مبانی جرم‌شناسی. چ 2. تهران: دانشگاه تهران، 1373.
گروه مطالعات حقوقی سازمان صدا و سیما. چالش‌های حقوقی پخش مستقیم برنامه‌های ماهواره‌ای در نظام ملی و بین‌المللی. چ 1. تهران: سروش، 1380.
گسن، رمون. جرم‌شناسی نظری. چ 1. ترجمه مهدی کی‌نیا. تهران: مجد، 1374.
نجفی توانا، علی. جرم‌شناسی. چ 2. تهران: خط سوم، 1380.
وبرن، بارون. ماهیت پرخاشگری و شیوه‌های کنترل آن. چ 1. ترجمه زینب افشار. یاسوج: دفتر تحقیقات کاربردی فرماندهی انتظامی استان کهکیلویه و بویر احمد، بی‌تا.
مقالات
آذری، سعید. «بازی‌های رایانه‌ای و خشونت.» فصلنامه پژوهشهای ارتباطی (پژوهش و سنجش) 54 (1387): 137-121.
اداره کل پژوهش‌های پیمایشی و مطالعات کاربردی اداره کل امور فرهنگی و اجتماعی قوه قضائیه. «بررسی نقش رسانه‌های گروهی در پیشگیری از وقوع جرم.» روزنامه قدس، 1384/4/12.
بابایی، علی. «آثار رسانه‌های گروهی بر انحرافات اجتماعی.» اصلاح و تربیت 114 (1383): 15-12.
بهمن‌آبادی، یوسف. «تلویزیون و کاهش قبح خشونت.» روزنامه همشهری، 1386/2/31.
بیابانگرد، اسماعیل، و زیبا صالحی سده. «تحلیل محتوای خشونت در فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیون»، فصلنامه پژوهشهای ارتباطی (پژوهش و سنجش) 48 (1385): 112-85.
پایمزد، حسین. «خشونت رسانه‌ها: مروری بر کژکارکردهای تلویزیون، موسیقی، نقاشی و سینما.» روزنامه همشهری، 1386/10/13.
جوادی، فاطمه، فرامرز سهرابی، محمدرضا فلسفی‌نژاد، و احمد برجعلی. «بررسی تأثیر و سبک مداخله (نظارت) در تماشای خشونت تلویزیونی بر پرخاشگری پسران 11-9 ساله.» فصلنامه پژوهشهای ارتباطی (پژوهش و سنجش) 54 (1387): 32-7.
چاله‌چاله، فرشید. «اصول و مبانی پیشگیری از جرم ـ قسمت اول.» دادرسی 67 (1387): 55-45.
حاتمی، محمد. «اثرات خشونت تلویزیونی بر بینندگان و عوامل مؤثر بر آن.» فصلنامه پژوهشهای ارتباطی (پژوهش و سنجش) 54 (1387): 79-57.
حاج محمدی، قاسم. «کنترل از راه دور: نقش رسانه‌ها در کاهش یا افزایش جرایم.» حزب‌الله 2، 1385/11/3.
حسینی انجدانی، مریم. «بررسی تماشای کارتون‌های خشونت‌آمیز بر میزان پرخاشگری نوجوانان.» فصلنامه پژوهشهای ارتباطی (پژوهش و سنجش) 54 (1387): 99-81.
زندی، مجید. «دعوت به تماشای خشونت در برنامه‌های تلویزیون.» روزنامه جمهوری اسلامی، 1385/11/5.
شادمانفر، پرویز. «رسانه‌های گروهی؛ آموزش بزهکاری یا پیشگیری!.» روزنامه حمایت، 1386/10/13.
فاضل، رضا. «رابطه رفتار والدین و پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی با تماشای خشونت تلویزیونی و تأیید و توسل به آن در کودکان.» فصلنامه پژوهشهای ارتباطی (پژوهش و سنجش) 54 (1387): 56-33.
سورت، رای. «ساخت اجتماعی جرم و خشونت رسانه‌ها به مثابه یک علت.» ترجمه مهرداد فیروزبخت. فصلنامه پژوهشهای ارتباطی (پژوهش و سنجش) 26 (1380): 246-227.
کانکزیک، مایکل. «پژوهش‌های جدید در باب رسانه و خشونت.» ترجمه محمدحسن شیخ‌الاسلامی. فصلنامه پژوهشهای ارتباطی (پژوهش و سنجش) 54 (1387): 119-101.
محمدنژاد، علی. «خشونت رسانه‌ای.» روزنامه جام جم، 1385/11/16.
نجم عراقی، لعیا. «بزهکاری و رسانه.» روزنامه آرمان روابط عمومی، 1386/4/13 و 1386/6/29.
نیلسن سیمون، و جونا اسمیت. «بازی با آتش.» ترجمه معصومه عصام. فصلنامه پژوهشهای ارتباطی (پژوهش و سنجش) 48 (1385): 190-173.
پایان‌نامه‌ها
تنکابنی، فریده. «اثرات خشونت در تلویزیون بر رفتار خشونت‌آمیز.» پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشکده صدا و سیما، 1358.
شاه‌کرم اوغلی، ابوالفضل. «تصاویر خشونت‌آمیز تلویزیونی از طریق سیراب نمودن.» پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشکده صدا و سیما، 1358.
صدر، شعله. «اثرات رسانه‌های همگانی، بررسی نقش و اثرات فرهنگی و اجتماعی رسانه‌های همگانی بر روی فرد و اجتماع.» پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشکده صدا و سیما، 1358.
قاسمی، محمد. «رابطه بین استفاده از رسانه‌های صوتی‌ـ تصویری و بزهکاری نوجوانان در شهر تهران.» پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشکده صدا و سیما، 1384.