رویه‌های ضد رقابتی جرم یا تخلف؟ (تبیین رویکردی نوین در سیستم کیفری ایران)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 دکترای حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

مقولة حقوق رقابت، مقولة جدیدی است که به تازگی وارد حوزه سیاست جنایی ایران گردیده و هنجارانگاری‌های جدیدی را به نام رویه‌های ضدرقابتی با خود به ارمغان آورده است. این رویه‌ها متضمن ممنوعیت‌های جدیدی برای اشخاص در حوزه فعالیت اقتصادی است. ملاحظة نحوة هنجارانگاری‌ رویه‌های ضدرقابتی و بررسی ماهیت آن، بیانگر اتخاذ سیاستی نوین توسط قانونگذار ایرانی است. این سیاست که از آن تعبیر به تخلف‌انگاری می‌شود، منجر به تغییر مفهوم سنتی تخلف و ایجاد مفهومی نوین برای آن است. به گونه‌ای که تخلف در مفهوم نوین ممکن است شامل موارد بسیار مهم و حساس گردد. در راستای توسعه قلمروی تخلفات، قواعد و مقررات حاکم بر آن نیز تحول یافته است. مبانی و عوامل مؤثر در اتخاذ چنین سیاستی، متعدد و متنوع بوده؛ اما اصلی‌ترین آنها که ریشه در مطالعات حقوق کیفری و جرم‌شناسی دارند عبارتند از: اصل کاربرد کمینه حقوق کیفری، تورم کیفری، داده‌های حقوق بین‌الملل، ملاحظات جرم‌شناختی و توسل به مراجع غیرقضایی.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Anticompetitive Procedures Crime or Offence? (Explanation of a New Approach in Criminal System of Iran)

نویسندگان [English]

  • Seyed Hossein Hosseini 1
  • Zahra Ahmadi 2
1 Assistant Professor Department of Law, Faculty of Economics and Business Administration, Ferdowsi University Of Mashhad, Mashhad, Iran
2 Doctor of criminal law and criminology, Faculty of Law and Political Sciences, Tehran University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The category of competitive law is a new category which has recently been entered the Iranian criminal policy that has brought about new norms called anticompetitive procedures. Such procedures include recent prohibitions for the individuals in the economic activities. Noticing the methods for conforming the norms to the anticompetitive procedures and investigating its nature state a new approach adopted by Iranian legislatures. Such an approach is considered as offence establishing leading to the alteration of the traditional concept of offence and formulating a new meaning for this term. Offence in its new sense may include very significant and central issues. The more the offences enhance, the more the rules and regulations against such offences develop. The effective principles and factors in adopting such policies are in variety. However, the most fundamental policies root in criminal law studies such as the minimal criminal law, criminal inflation, international law data, offence considerations, and resorting to judicial authorities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Competitive Law
  • Criminal Inflation
  • Offence
  • Offence Establishing
آزمایش، علی. «زندان مجازات شکست‌خورده». نشریه حقوق و اجتماع 21 و 22 (1380): 32-30.
آقایی‌نیا، حسین، بهروز جوانمرد. «سیاست کیفری سخت‌گیرانه در قبال جرایم خرد در پرتو راهبرد تسامح صفر با تأکید بر حقوق کیفری ایران و آمریکا». فصلنامه دانش انتظامی 2 (1390): 39-7.
آنسل، مارک. دفاع اجتماعی. ترجمة محمد آشوری و علی‌حسین نجفی‌ابرندآبادی. تهران: گنج دانش،1391.
اباذری فومشی، منصور. ترمینولوژی حقوق نوین. جلد دوم. تهران: انتشارات شهید داریوش نوراللهی، 1392.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر. ترمینولوژی حقوق. تهران: انتشارات گنج دانش، 1377.
دهخدا، علی‌اکبر. لغت‌نامه. جلد 13. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، بی‌تا.
رایجیان اصلی، مهرداد. «تبیین استراتژی عقب‌نشینی یا تجدید دامنه مداخله حقوق جزا و جایگاه آن در ایران». مجله حقوقی دادگستری 41 (1381): 118-93.
رحیمی‌نژاد، اسماعیل. «تورم جزایی و پیامدهای آن». نامه مفید 9 (1376): 172-159.
زهرایی، مریم‌السادات. «جستاری پیرامون عنصر معنوی در تخلفات تعزیرات حکومتی»، ترجمان حسبه 5 (1380): 74-61.
زینالی، امیرحمزه، علی احمدی. «سازمان تعزیرات حکومتی؛ از قضازدایی تا کیفرزدایی و رعایت حقوق متهمان و بزه‌دیدگان». حقوقیدادگستری 48 و 49 (1383): 250-227.
شمس ناتری، محمد ابراهیم و دیگران. «ویژگی‌های جرم‌انگاری در پرتو اسناد و موازین حقوق بشر». راهبرد 58 (1390): 302-267.
غفاری فارسانی، بهنام. حقوق رقابت و ضمانت‌اجراهای مدنی آن. چاپ اول. تهران: نشر میزان، 1393.
غلامی، حسین. «اصل حداقل بدون حقوق جزا». فصلنامه پژوهش حقوق کیفری 2 (1391): 66-41.
کاشفی اسماعیل‌زاده، حسن. «جنبش‌های بازگشت به کیفر در سیاست جنایی کشورهای غربی: علل و جلوه‌ها»، مجله تخصص الهیات و حقوق 15 و 16 (1384): 298-258.
کلارکسون، کریستوفر. تحلیل مبانی حقوق جزا. ترجمه حسین میرمحمد صادقی. تهران: معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی شهید بهشتی، 1371.
گودرزی، محمدرضا. «گستره قوانین کیفری از دیدگاه نظریه‌های جرم‌شناسی». مجله حقوقی دادگستری 41 (1381): 134-119.
محسنی، مرتضی. دوره حقوق جزای عمومی. جلد دوم. تهران: کتابخانه گنج دانش، 1375.
میرحسینی، حسن، محمود عباسی. حقوق و تخلفات اداری، تهران: انتشارات حقوقی، 1388.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین. تقریرات درس سیاست جنایی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی، (1378-1379): 1216-1058.
ـــــــ. «از عدالت کیفری کلاسیک تا عدالت ترمیمی»، مجله دانشگاه علوم اسلامی رضوی 10 و 9 (1382): 28-18.
ــــــــ. با صاحب‌نظران [گفت و گو با دکتر نجفی ابرندآبادی و دکتر الهام و دکتر میرمحمد صادقی پیرامون سیستم کیفری در ایران و نقش سازمان تعزیرات حکومتی در این روند]. ترجمان حسبه 7 و 8، (1381): 59-32.
ــــــــ. جرج پی. فلچر، دیباچه در مفاهیم بنیادین حقوق کیفری. ترجمة مهدی سیدزاده‌ثانی. مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی، 1384.
نوبهار، رحیم. «اصل کاربرد کمینة حقوق کیفری». آموزه‌هایحقوقکیفری ۱ (1390): 114-91.
ـــــــ. حمایت حقوق کیفری از حوزه‌های عمومی و خصوصی. تهران: انتشارات جنگل، 1387.
هداوند، مهدی، مجید سهرابی. نظام حقوقی رسیدگی به تخلفات صنفی در سازمان تعزیرات حکومتی، تهران: انتشارات جنگل، 1390.