تحلیل حقوقی بزه تغییر کاربری غیرمجاز از طریق دیوارکشی اراضی زراعی و باغ‌ها با تأکید بر رویه قضایی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران،

2 کارشناس ارشد حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

تغییر غیرمجاز کاربری در سال 1374 جرم‌انگاری شده و در سال 1385 دستخوش اصلاحات و الحاقاتی قرار گرفت. این جرم با وجود قابلیت مقایسه با عناوینی همچون تخریب، تصرف عدوانی و اصطلاح عرفی «زمین‌خواری»، به مثابه بزهی خاص تعریف شده و ارکان و عناصری مختص به خود دارد. تغییر کاربری غیرمجاز دو نوع است: تغییر کاربری از طریق اجرای فعالیت‌های تبصره 1 ماده 1 که بدون اخذ مجوز از کمیسیون موضوع این تبصره صورت می‌پذیرد و تغییر کاربری غیرمجاز از طریق اجرای فعالیت‌های تبصره 4 الحاقی به ماده 1 بدون اخذ موافقت سازمان جهاد کشاورزی استان‌ها و رعایت ضوابط زیست‌محیطی. لازمه تحقق بزه تغییر کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها، علاوه‌بر عدم رعایت ضوابط و مقررات مربوط به تغییر کاربری، احراز شرط «مانعیت از تداوم تولید» است. دیوارکشی اراضی زراعی و باغ‌ها با توجه به اینکه وابسته به بخش کشاورزی می‌باشد، ذیل فعالیت‌های موضوع تبصره 4 مذکور قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها مصوب 1385 قرار گرفته و در فرضی که مانع از تداوم امر تولید باشد، نیازمند اخذ موافقت از سازمان جهاد کشاورزی استان و رعایت ضوابط زیست‌محیطی است. این نوشتار با نگرش توصیفی ـ تحلیلی و با در نظر گرفتن تغییر کاربری غیرمجاز در قانون حفظ کاربری مصوب سال 1374 و اصلاحیه سال 1385 و نیز تکیه بر آرای محاکم کیفری ایران، به این نتیجه نائل شد که جرم تغییر کاربری غیرمجاز در صورتی واقع می‌شود که دیوارکشی اراضی زراعی و باغ‌ها مانع از تداوم تولید در بخش کشاورزی گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Legal Analysis of the Illegal Alteration of Land Use by Fencing in Agricultural Lands and Gardens with an Emphasis on Judicial Precedent

نویسندگان [English]

  • ِِDr. Hamid Bahremand 1
  • Naser Ghanbarian 2
1 Assistant Professor, Department of Criminology and Criminal Law, Faculty of Law and Political Science, Tehran University, Tehran, Iran
2 M.A. in Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Political Science, Tehran University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The unauthorized alteration of land use was criminalized in 1374 and has been amended in 1385. Although it can be compared with destruction and illegal possession, this offense is defined as a specific crime and has its own elements. There is two kind of unauthorized alteration: the alteration through conducts specified in note 1, article 1, without the permission of the commission mentioned in this note, and through conducts specified in note 4 without obtaining the agreement of the Agricultural Jihad Organization of the provinces and without observance of environmental regulations. To be convicted of this crime two element must be proved: The requirements of regulations related to the alteration of use and the “reserve of continuity of production” requirement is violated. Fencing in Agricultural Lands and Gardens considering that it is dependent on the agricultural sector, is subject to the conducts specified in note 4 of article 1 of Conservation of Agricultural Land and Gardens Act, approved in 1385, and requires the approval of the provincial Agricultural Jihad Organization and compliance with environmental regulations if it is not supposed as an obstacle to the continuation of production. This paper, with a descriptive-analytical approach and taking into account the Conservation of Agricultural Land and Gardens Act, approved in 1374 amended in 1385, as well as focusing on the judicial precedent of the Iranian criminal courts, concluded that, if fencing in agricultural land and gardens prevents the continuation of production in the agricultural sector, the unauthorized alteration offense occurs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Unauthorized Alteration of Land Use
  • Fencing
  • Agricultural Land
  • Gardens
  • Judicial Precedent
باختر، سید محمدرسول. اراضی و املاک در رویه قضایی. چاپ دوم. تهران: جنگل، جاودانه، 1394.
بشیری، عباس. حقوق کاربردی نسق، حق زارعانه، حق ریشه، کارافه، اراضی و املاک و باغات در رویه قضایی. چاپ دوم. تهران: انتشارات جنگل، جاودانه، 1395.
حدادی، عبدالرضا. حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها ضامن امنیت غذایی. همدان: مدیریت امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان، چاپ فرهنگ، 1393.
زندی، محمدرضا. رویه قضایی دادگاه‌های تجدیدنظر استان تهران در امور کیفری. چاپ دوم. تهران: جنگل، جاودانه، 1391.
صابری دمیرچی، علی‌. مجموعه سخنرانی پیرامون مسائل فقهی و حقوقی زمین در اسلام. تهران: اسرار علم، 1393.
غفاری، سید رامین. «طرح‌های هادی روستایی و تغییر کاربری اراضی». فصلنامه علمی ـ پژوهشی و بین‌المللی انجمن جغرافیای ایران 13 (1394): 55-40.
قنبریان، ناصر. «تغییر کاربری اراضی زراعی و باغی در حقوق کیفری ایران با تأکید بر رویه قضایی». پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه تهران، 1396.
کارگر، مجید. «تغییر کاربری در حقوق کیفری ایران». پایان‌نامه کارشناسی ارشد، بیرجند: دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد بیرجند، تابستان 1396.
مشیری، سید رحیم، مجید ولی شریعت‌پناهی. «راهکارهای بررسی و تحلیل تغییرات کاربری اراضی با تأکید بر سنجش از دور و با تحلیل کاربری بر روی ناحیه گرگان». مجله اطلاعات جغرافیایی سپهر 73 (1389): 88-65.
معاونت آموزش قوه قضائیه. توصیف و تحلیل علمی آرای قضایی تغییر کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها. چاپ سوم. تهران: جنگل، جاودانه، 1390.
موسوی‌مقدم، محمد. تغییر کاربری. چاپ پنجم. قم: حقوق امروز، 1394.
میرزایی، علیرضا. تغییر کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها در ملاک عمل. چاپ اول. تهران: راه نوین، 1394.
نصیری، مراد. «بررسی جرم زمین‌خواری از طریق تصرف و تغییر غیرقانونی کاربری اراضی». فصلنامه علمی تخصصی اندیشمندان حقوق 3 (1392): 109-101.