رویکرد اسناد بین‌المللی به حقوق بزه‌دیدگان جنایت ناپدیدسازی اجباری

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران.

2 دانشجوی دکترای تخصصی حقوق جزا و جرم‌شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران.

چکیده

ناپدیدسازی اجباری ازجمله جنایت‌های مستمر و مرکب علیه بشریت است که آزادی‌های فردی را خدشه‌دار نموده و بزه‌دیده را از حق برخورداری از حمایت‌های قانونی محروم می‌دارد. اغلب این محرومیت‌ها درنهایت منتهی به قتل یا آزار و اذیت روحی و جسمی افراد می‌گردد. حال باید فهمید ارکان تشکیل‌دهنده این جنایت چه مواردی هستند؟ و اهم حقوق بزه‌دیدگان کدام‌اند؟ در طول زمان نمونه‌های بارزی از این جنایت را شاهد بوده‌ایم که اغلب به سبب مسائل سیاسی، مذهبی یا نژادی ارتکاب یافته‌اند. عمق خسارت‌های واردآمده به بزه‌دیده این جنایت، سازمان و نهادهای حقوق بشری را بر آن داشته تا علاوه‌بر توجه به حقوق بزه‌دیدگان در اسناد و اساسنامه‌های خود، راه‌های مقابله با آن را نیز در پیش گیرند و حداقل حقوق ازدست‌رفته بزه‌دیدگان را به آنان بازگرداند. اهمیت جنایت ناپدیدسازی اجباری، دغدغه تعیین سرنوشت قربانیان این جنایت را در هر شخص عادی نیز به‌وجود می‌آورد ولی گرچه در محافل بین‌الملل این جنایت موردتوجه قرار گرفته اما در حقوق داخلی کمتر موردتوجه بوده و ضمانت‌اجرای مؤثری برای آن تعیین نگردیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The International Documentary Approach to the Victims of the Crime of Forced Disappearance

نویسندگان [English]

  • Jamal Beigi 1
  • Hiva Alipour 2
1 Assistant Professor, Department of Criminal Law & Criminology, Maragheh Branch, Islamic Azad University, Maragheh, Iran.
2 Ph.D. Student in Criminal Law & Criminology, Maragheh Branch, Islamic Azad University, Maragheh, Iran.
چکیده [English]

Compulsory disappearance is a Continuous and Combined crime against humanity that undermines individual freedoms and deprives the victim of the right to legal protection; mostly these deprivations ultimately lead to the killing or physical and psychological harassment of individuals. Over time, we have seen many examples of this crime, which has often been committed by political, religious or racial issues. Given the depth of the damage done to the victim of this crime, the human rights organization and institutions have made it, in addition to paying attention to the rights of the victims of this crime, in its documents and treaties, ways to deal with it and return them at least the rights of the victimized group. The importance of the crime of forced disappearance, perpetration of this crime is also a matter of concern for every ordinary person, therefore, in this research, we tried to emphasize the descriptive-analytical method and the use of library resources while expressing the concept of the disappearance of the rights of the victims of the crime.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Forced Disappearance
  • Crimes against Humanity
  • Convention
  • Victim
  • Crime

فهرست منابع

الف. منابع فارسی
احمدی‌نژاد، مریم. «تحلیل حقوقی ناپدیدسازی اجباری اشخاص در حقوق بین‌الملل، به‌عنوان ناقض ماده ۶ اعلامیه جهانی حقوق بشر». مجله حقوق بین‌المللی ۵۷ (۱۳۹۶): 166-149.
بیگی، جمال و الناز کتانچی. «رویکرد دیوان کیفری بین‌المللی به خسارت معنوی قربانیان تعرضات جنسی». فصلنامه مطالعات بین‌الملل ۲ (۱۳۹۷): 42-21.
بیگی، جمال. «راهبردهای حمایتی سازمان ملل‌ متحد، ایران و اسلام در تأمین امنیت بزه‌دیدگان و شهود قاچاق انسان». فصلنامه فقه و حقوق اسلامی 1 (1389): 59-25.
پایگاه خبری دیپلماسی ایرانی. «درخواست عجیب عبدالله اوجالان از اردوغان». تاریخ تحریر 8 مهرماه 1391. http://irdiplomacy.ir/fa/news/1907362 (تاریخ آخرین دسترسی 17/11/1397)
تقی‌زاده، محمدتقی. «ناپدیدسازی اشخاص در حقوق بین‌الملل کیفری». پایان‌نامه کارشناسی ارشد، قم: دانشگاه قم، ۱۳۹۱.
دفتر امور بین‌الملل قوه قضائیه. اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی و سند نهایی کنفرانس دیپلماتیک رم. تهران: چاپ اول، ۱۳۷۷.
رایجیان اصلی، مهرداد. بزه‌دیده‌شناسی حمایتی. تهران: نشر دادگستر، ۱۳۹۰.
رایجیان اصلی، مهرداد. بزه‌دیده‌شناسی. تهران: انتشارات مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1390.
رجبی‌پور، محمود. «درآمدی بر احساس امنیت در بستر امنیت عینی»، دانش انتظامی 18 (1382): 28-7.
رستمی غازانی، امید. «حق برخورداری از وکیل در محاکمات بین‌المللی کیفری». مجله حقوقی دادگستری ۸۳ (۱۳۹۲): 83-63.
رضوی‌فرد، بهزاد و مرضیه دیرباز. «حمایت‌های حقوقی دیوان کیفری بین‌المللی از بزه‌دیدگان». فصلنامه حقوق کیفری ۳ (۱۳۹۲): 98-67.
سادات‌اسدی، لیلا. حقوق بزه‌دیده در دادرسی‌های کیفری بین‌المللی. تهران: سمت، 1391.
عابدینی، عبدالله. «کنوانسیون حمایت در برابر ناپدیدسازی اجباری و ضرورت پیوستن به آن». مجله حقوقی بین‌المللی ۵۷ (۱۳۹۶): 196-167.
عطار، مژگان. «حمایت از افراد در برابر ناپدیدسازی اجباری در کنوانسیون ۲۰۰۶ و قوانین ایران». پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی، ۱۳۸۷.
فضائلی، مصطفی. دادرسی عادلانه محاکمات کیفری بین‌المللی. چاپ دوم. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، ۱۳۸۹.
میرمحمدصادقی، حسین. «شیوة پیگیری قضایی امام موسی صدر». فصلنامه دیدگاه‌های حقوقی ۴۰ و ۴۱ (۱۳۸۵-۱۳۸۶): 98-91.
نژندی‌منش، هیبت‌الله و شهریار آموزگار. «جایگاه بزه‌دیده، در اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی». فصلنامه قضاوت ۹۱ (۱۳۹۶): 161-135.
ب. منابع خارجی
Brody, Reed and Filipe Gonzales. “Nunca Mas: an Analysis of International Instruments on Disappearances.” Human Rights Quarterly 19 (1997): 365-405.
Croquet, Nicolas A.J. “The International Criminal Court and the Treatment of Defense Rights: A Mirror of the European Court of Human Rights’ Jurisprudence.” Human Right Law Review 11 (2011): 91–131.
Giorgou, Irena. “State Involvement in the Perpetration of Enforced Disappearance and the Rome Statute.” Journal of International Criminal Justice, Oxford University Press 11 (2013): 1001–1021.
Gunzman, Federico Andreu. “The Draft International Convention on the Protection of All Persons from Forced Disappearance.” ICJ Review 62-63 (2001): 1-23.
Kuschnik, Bernhard. “The Legal Findings of Crimes against Humanity in the Al-Dujail Judgments of the Iraqi High Tribunal: A Forerunner for the ICC?” Oxford: Chinese Journal of International Law, Published by Oxford University Press 7 (2008): 459-483.
Mouthaan, Solange. “Victim Participation at the ICC for Victims of Gender-Based Crimes: A Conflict of Interest.” Cardozo Journal of International & Comparative Law 21 (2013): 619-651.
Quinteros, Almadia V. Uruguay. Communication No.107/1981. Final Views of 21 July 1983.
Robinson, Darryl. “Crimes against Humanity: A Better Policy on 'Policy'.” Queen's University Legal Research Paper 5 (2013): 2015-022.
Rodley, Nigel. Torture and Other Cruel Punishment of Prisoners. Oxford: Oxford University Press, 1998.
Scovazzi, Tullio, Gabriella Citroni. The Struggle against Enforced Disappearance and the 2007 United Nations Convention. Leiden; Boston: Martinus Nijhoff Publishers, 2007.
Shestack, Jerome J. “The Case of the Disappeared.” Human Rights Law Journal VIII (4) (1980): 24-55.
The Prosecutor v. Ahmad Muhammad Harun (“Ahmad Harun”) and Ali Muhammad Ali Abd-Al-Rahman (“Ali Kushayb”) n ICC-02/05-01/07, 27 April 2007.
Vitkauskaitė-Meurice, Dalia and Žilinskas, Justinas. “The Concept of Enforced Disappearances in International Law.” Lithuania: Mykolas Romeris University, Jurisprudence 2(120) (2010): 197-214.