تحولات قانون جدید مجازات اسلامی در مورد قلمرو مکانی قوانین جزایی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.

چکیده

قانون مجازات اسلامی مصوب 92/2/1، که تحت عنوان «قلمرو اجرای قوانین جزایی در مکان» در واقع به تعیین «قلمرو مکانی اعتبار قوانین جزایی» ایران پرداخته، نسبت به قانون مجازات اسلامی 1370 تغییراتی نموده است که می‌توان از آن‌ها به عنوان تحولات قانون جدید نام برد. با این حال، برخی از این تحولات در واقع بازگشت به قانونی چهل ساله یعنی قانون مجازات عمومی اصلاحی 1352 به شمار می‌رود به گونه‌ای که این امر مانع از آن است که بتوان از همه تغییرات قانون جدید به عنوان نوآوری یاد نمود. مهم‌ترین بازگشت قانون جدید به قانون سال 1352 شناسایی محدود اعتبار احکام کیفری بیگانه در ایران است که با وجود محدودیت‌های آن باید آن را به عنوان نقطۀ عطف توسعه همکاری‌های قضایی با همه کشورها، نه فقط کشورهای طرف قرارداد همکاری، به فال نیک گرفت. مهم‌ترین نوآوری‌های قانون جدید نیز اعلام صلاحیت شخصی انفعالی (منفی) برای رسیدگی به جرایم ارتکابی علیه اتباع ایرانی در خارج از کشور و نیز ایجاد زمینه شناسایی عرف بین‌المللی به عنوان منبع موجد صلاحیت جهانی دادگاه‌های ایران است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Evolutions of the New Islamic Penal Code in the Matter of Application of Criminal Laws in space

نویسنده [English]

  • Ali Khaleghi
چکیده [English]

The new Islamic Penal Code of 2013 has approached to the topic of "Application of criminal laws in space" in a chapter under the same title including some changes in comparison to previous Islamic Penal Code of 1991, which can be regarded as the evolutions of the new Code. However, some of these changes and evolutions are really a return to the provisions of the Penal Code of 1972 - a return which makes it difficult to consider the evolutions as an innovation. The most significant return is the limited recognition of foreign criminal judgments which can be considered as a milestone in international judicial cooperations. Providing criminal jurisdiction based on the nationality of the victim (passive personality principle) and establishing the basis for authentication of international legal customary rules as a source of universal jurisdiction for Iranian courts are two other considerable innovations of the new Code.

کلیدواژه‌ها [English]

  • domain of application of Criminal laws
  • principle of personality
  • principle of reality
  • principle of universality
  • validity of foreign criminal judgments
  • non bis in idem
  • Islamic Penal Code

مراجع

اردبیلی، محمدعلی. «ماده 8 قانون مجازات اسلامی و اصل صلاحیت جهانی.» مجله تحقیقات حقوقی 51 (1389): 86-53.
پوربافرانی، حسن. «اصل صلاحیت جهانی در حقوق جزای بین‌الملل و ایران.» در علوم جنایی (مجموعه مقالات در تجلیل از استاد دکتر محمد آشوری)، 412-372. تهران: سمت، 1383.
پوربافرانی، حسن. «تحول اصل صلاحیت واقعی در لایحه جدید مجازات اسلامی با نگاهی تطبیقی.» فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی 58 (1391): 96-73.
پوربافرانی، حسن. حقوق جزای بین‌الملل. چ 3. تهران: جنگل، 1391.
توجهی، ‌عبدالعلی، و مهدی قربانی قلجلو. «ممنوعیت محاکمه و مجازات مجدد در حقوق کیفری ایران و تعارض‌های آن با اسناد بین‌المللی.» مجله حقوق بین‌المللی 45 (1390): 173-139.
حبیب‌زاده، محمدجعفر، محمدعلی اردبیلی و مجتبی جانی‌پور. «قاعده منع محاکمه و مجازات مجدد در حقوق کیفری بین‌المللی.» فصلنامه مدرس علوم انسانی (ویژه‌نامه حقوق) 41 (1384): 74-47.
خالقی، علی. جستارهایی از حقوق جزای بین‌الملل. چ 3. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش، 1392.
مؤمنی، مهدی. مبانی حقوق جزای بین‌الملل ایران. چ 9. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش، 1392.
BOUZAT, Pierre. “Les effets internationaux de la sentence pénale.” Revue internationale de droit pénal 34 (1963).
HUET, André, et Renée KOERING-JOULIN. Droit pénal international. Paris, PUF, 2005.
KOERING-JOULIN, Renée. et André HUET. “Effets en France des décisions répressives étrangères.” J. Cl. (procédure pénale): 404-10.
LEVASSEUR, Georges et André DECOCQ. “Jugement étranger, (matière pénale).” Rép. int. Dalloz.
LOMBOIS, Claude. Droit pénal international. 2e éd. Paris: Dalloz, 1979.
Mc Clean, David. International co-operation in civil and criminal matters. Oxford University Press, 2002.
Résolution du 3e Congrès international de droit pénal, Parlerme, 1935, citée par: Renée KOERING-JOULIN et André HUET, "Compétence des tribunaux répressifs et de la loi pénale française (infractions commises à l'étranger)." J.-Cl., (procédure pénale), nº 93.
پژوهشهای حقوق جزا و جرم شناسی
دوره 1، شماره 1
فروردین 1392
صفحه 8-38

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار