قاعدۀ مجرمیت متقابل در حقوق جزای بین‌الملل ایران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی‌ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

2 استادیار حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

چکیده

در حقوق جزای بین‌الملل، رویکرد حاکمیت‌گرا به تدریج توسط رویکرد انسان‌گرا جایگزین شده است. قاعدۀ مجرمیت متقابل، یک قاعدۀ حقوق بشری است. این قاعده در حقوق استرداد و فرایند‌های آن در سراسر دنیا تقریباً یکسان اعمال می‌شود؛ اما ساختار خاص آن از صلاحیتی به صلاحیت دیگر به نحو قابل توجهی متفاوت است. این قاعده در برخی از اصول صلاحیتی می‌تواند مرتفع‌کنندۀ برخی از عیوب و انتقادات باشد. با این همه می‌تواند در مباحث مربوط به استرداد بین دولت‌ها به عنوان یک مانع جدّی تلقی شود و از همین رو امروزه ابزارهایی جایگزین استرداد همچون قرار جلب اروپایی در روابط بین برخی از کشورها پیش‌بینی شده‌اند که به مجرمیت متقابل به دیدۀ تردید می‌نگرند؛ اما تسهیل امور، با حذف این قاعده به هیچ‌وجه اثبات نشده است. انتقال محکومان به حبس چارچوب دیگری است که این قاعده را درون خود جای داده است. رفتاری که اعمال این قاعده را ایجاب می‌کند باید در قوانین دو طرف، رفتاری مجرمانه باشد؛ صرف‌نظر از اینکه جرم مورد نظر در قوانین کشور درخواست‌شونده، در همان دسته‌بندیِ قوانینِ کشورِ درخواست‌کننده قرار می‌گیرد یا تحت همان عنوان، جرم تلقی می‌شود یا خیر.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Double Criminality Rule in International Criminal Law of Iran

نویسندگان [English]

  • Masoumeh Shekofteh Gohari 1
  • Mojtaba Janipour Eskolaki 2
1 MA in Criminal Law and Criminology, University of Guilan, Guilan, Iran
2 Assistant Professor in Criminal Law and Criminology, Faculty of Literature and Humanities, University of Guilan, Guilan, Iran
چکیده [English]

State-sovereignty-oriented approach has been gradually supplanted by human-being oriented approach in international criminal law. Double criminality rule is a philanthropy rule. The rule is one that is more or less uniformly applied in principle in extradition law and process on a worldwide basis. However, the particular construction differs from jurisdiction to jurisdiction, often quite considerably. The rule in some jurisdiction principles could fix some defects and criticisms. However, this rule is a serious obstacle in extradition between states. For this reason extradition replaced by some tools such as European Arrest Warrant in some countries. But improvement of process is not proven in any way. The rule on the transfer of sentenced of persons is also considered. conduct underlying the offence for which assistance is sought must a criminal offence under the laws of both States Parties regardless of whether the laws of the requested State in the same category of crime is a crime or an offense with the same word to call the requesting State.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Double Criminality
  • European Arrest Warrant
  • Extradition
  • Jurisdiction
  • Transfer of Sentenced Persons
الف. منابع فارسی
پوربافرانی، حسن. حقوق جزای بینالملل. چاپ اول. تهران: انتشارات جنگل، جاودانه، 1387.
پوربافرانی، حسن، اصغر احمدی. «اعتبار قانون و حکم کیفری خارجی در حقوق جزای بین‌الملل». فصلنامه مطالعات بینالمللی پلیس 21 (1394): 115-101.
حبیب‌زاده، محمدجعفر، حامد رحمانیان. «معیار تفکیک حدود غیرمذکور از تعزیرات منصوص در قانون مجازات اسلامی 1392». مجلۀ حقوقی دادگستری 84 (1392): 123-103.
حسینی‌نژاد، حسینقلی. حقوق کیفری بینالملل اسلامی. چاپ اول. تهران: نشر میزان، 1373.
خالقی، علی. جستارهایی از حقوق جزای بینالملل. چاپ چهارم. تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش، 1393.
شریعت باقری، محمدجواد. «تصویب موافقتنامه‌های همکاری‌های قضایی بین‌المللی؛ مشکلات و راه‌حل‌ها»، فصلنامۀ دیدگاههای حقوق قضایی 66 (1393): 74-39.
شیرخانلو، حبیب‌الله. «آیین استرداد مجرمین بین دولت جمهوری اسلامی ایران و سایر کشورهای جهان». مجلۀ کانون وکلا 173 (1380): 94-72.
فروغی، فضل‌الله. «مطالعه تطبیقی اصل صلاحیت جهانی در حقوق کیفری آلمان و آمریکا». فصلنامۀ حقوق، مجلۀ دانشکده حقوق و علوم سیاسی 38 (2) (1387): 283-261.
قافی، حسین، سعید شریعتی فرانی. اصول فقه کاربردی. جلد دوم: ادله و منابع فقه. تهران: انتشارات سمت و قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1392.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. «پیش‌نویس لایحۀ همکاری‌های قضایی بین‌المللی»، 6 آذر 1395، Rc.majlis.ir.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. «کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با فساد (مریدا)»، 8 آذر 1395، Rc.majlis.ir.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. «معاهده استرداد مجرمین بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری قزاقستان»، 19 آذر 1395، Rc.majlis.ir.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. «موافقتنامه استرداد مجرمان بین دولت جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی افغانستان»، 30 آذر 1395، Rc.majlis.ir.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. «موافقتنامه انتقال محکومان به حبس بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری قرقیزستان)، 29 دی 1395، Rc.majlis.ir.
میرمحمدصادقی، حسین. دادگاه کیفری بینالمللی. چاپ ششم. تهران: نشر دادگستر، 1392.
ب. منابع عربی
World Intellectual Property Organization. «قانون العقوبات السوری»، 24 آذر 1395، www.wipo.int.
پ. منابع لاتین
Asp, Petter, and Andrew von Hirsch and Dan Frände. “Double Criminality and Transnational Investigative Measures in EU Criminal Proceedings: Some Issues of Principle.Zeitschrift für International Strafrechtsdogmatik 11 (2006): 512-520.
Cafritz, Eric, and Omer Tene. “Article 113-7 of the French Penal Code: The Passive Personality Principle.Columbia Journal of Transnational Law 41 (2003): 585-599.
Council of Europe, European Committee on Crime Problems. “Extraterritorial Criminal Jurisdiction.Criminal Law Forum 3:3 (1992): 441-480.
Cryer, Robert. An Introduction to International Criminal Law and Procedure. New York: Cambridge University Press, 2010.
Doyle, Charles. Extraterritorial Application of American Criminal Law. Washington: Congressional Research Service, 2012.
Ferraro, Francesca. “EU Rules on Transfer of Sentenced Persons,” European Library, January 28, 2013. Accessed February 26, 2017. http://www.europarl.europa.eu/RegData.
FIDH (International Federation for Human Rights). Extraterritorial Jurisdiction in the European Union. A Study of the Laws and Practice In the 27 Member State of the European Union. Paris: FIDH, 2010.
Higgins, Rosalyn. Recueil Des Cours. (Collected Courses of the Hague Academy of International Law). Boston: Kluwer Academic Publishers Group, 1993.
Kaunert, Christian. “Without the Power of Purse or Sword: the European Arrest Warrant and the Role of the Commission.Journal of European Integration 29:4 (2007): 387-404.
Klimek, Libor. “Implementation of the Grounds for Non-execution the European Arrest Warrant: Lex Ferenda towards the Act No. 154/2010 Coll. on the European Arrest Warrant.The Lawyer Quarterly 6.1 (2016): 1-10.
Klimek, Libor. European Arrest Warrant. Bratislava: Springer International Publishing Switzerland, 2015.
McCarthy, John. G. “Passive Personality Principle and Its Use in Combatting International Terrorism.The Fordam International Law Journal 13:3 (1989): 298-327.
Ryngaert, Cedric. Jurisdiction in International Law: United States and European Perspectives. Leuven: Katholieke Universiteit Leuven, 2007.
Shaw, Malcolm. International Law. 6nd Ed. New York: Cambridge University Press, 2008.
United Nations Treaty Collection. “Instrument of Accession to the Convention against Corruption.” Accessed February 26, 2017. https://treaties.un.org.
Wallace, Rebecca. International Law. London: Sweet & Maxwell, 2002.
Watson R. Geofry. “Offenders Abroad: The Case for Nationality-based Criminal Jurisdictin.Yale Journal of International Law 17:41 (1992): 41-83.
Watson, R. Geofry. “Passive Personality Principle.The Tex. International Law Journal 28:1 (1993): 1-46.
Willems, Auke. “Extradition on the Two Sides of the Atlantic: The US Model as Blueprint for the European Arrest Warrant?.Criminal Law Forum 27:4. Springer Netherlands, (2016): 443-493.
Williams, Sharon A. “Double Criminality Rule and Extradition: A Comparative Analysis.Nova Law Review 15 (1991): 581-623.